3.عقاید: شناخت آخرت؛ احوال برزخ، قیامت، بهشت و دوزخ

لطفا پرسش شماره 261 عقاید با موضوع «شناخت آخرت؛ احوال برزخ، قیامت، بهشت و دوزخ» ثبت شده توسط «سریر» در تاریخ 6 دی 1395 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

بسیاری از کسانی که تجربه نزدیک به مرگ داشته‌اند چیزهایی می‌گویند که مغایر با روایات اسلامی است. می‌توانید علّت این مغایرت را بیان فرمایید؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:
مراد جناب‌عالی از «چیزهایی مغایر با روایات اسلامی» در گفته‌های «کسانی که تجربه‌ی نزدیک به مرگ داشته‌اند» دقیقاً معلوم نیست، ولی اگر چنین چیزهایی واقعاً وجود داشته باشند، به این علّت است که از یک سو برخی گفته‌های این افراد و از سوی دیگر برخی روایات اسلامی صحّت ندارند! توضیح آنکه این افراد «تجربه‌ی نزدیک به مرگ داشته‌اند» نه تجربه‌ی مرگ و تجربه‌ی مرگ با تجربه‌ی نزدیک به مرگ متفاوت است؛ زیرا کسانی که کاملاً مرده‌اند باز نگشته‌اند تا ما را از احوال خود خبر دهند و کسانی که باز گشته‌اند، کاملاً نمرده‌اند تا خبر آنان برای ما ملاک باشد؛ با توجّه به اینکه ممکن است تجارب آنان که باز گشته‌اند با تجارب کسانی که باز نگشته‌اند، متفاوت باشد، قطع نظر از آنکه ممکن است چیزهایی را فراموش کرده و چیزهایی را کاسته یا افزوده باشند؛ همچنانکه بسیاری از روایات اسلامی درباره‌ی چگونگی مرگ و رویدادهای پس از آن، واحد و ضعیف هستند و روایات واحد و ضعیف خصوصاً در پیوند با عقاید حجّیّت ندارند. با این وصف، تنها منبع موثّق برای شناخت چگونگی مرگ و رویدادهای پس از آن، کتاب خداوند و خلیفه‌ی او در زمین و روایات متواتر اسلامی است و گفته‌های مردم و روایات واحد اسلامی منبع موثّقی محسوب نمی‌شوند.