پرسش از اندیشه‌های منصور هاشمی خراسانی؛ امکان اقامه‌ی کلّ اسلام

لطفا پرسش شماره 2 ضرورت و امکان بازگشت به اسلام با موضوع «امکان اقامه‌ی کلّ اسلام» ثبت شده توسط «سید علی» در تاریخ 2 اردیبهشت 1394 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی را بخوانید.

متن پرسش:

به نظر شما واقع‌گرایی بهتر است یا آرمان‌گرایی؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

به نظر می‌رسد که منظور از «واقع‌گرایی» مقدّم داشتن واقعیّت و منظور از «آرمان‌گرایی» مقدّم داشتن آرمان است و با این وصف، پرسش جناب‌عالی از یک پیش‌فرض نادرست برخاسته و آن این است که میان «واقعیّت» و «آرمان» لزوماً منافاتی وجود دارد، در حالی که چنین منافاتی ثابت نیست؛ چراکه «آرمان» می‌تواند با «واقعیّت» سازگار باشد و آن هنگامی است که از آموزه‌های پیامبران برخاسته باشد؛ چنانکه به عنوان نمونه، تحقّق عدالت جهانی در پرتو حاکمیّت خلیفه‌ی خداوند در زمین، اگرچه یک آرمان فوق العاده محسوب می‌شود، کاملاً واقعی و امکان‌پذیر است و با این وصف، گرایش به آن نمی‌تواند با «واقع‌گرایی» منافات داشته باشد. با این حساب، «واقع‌گرایی» و «آرمان‌گرایی» دو روی یک سکّه هستند، مشروط به اینکه مبتنی بر واقعیّت‌ها و آرمان‌های اسلامی باشند. چنانکه دعوت حضرت منصور هاشمی خراسانی به سوی اقامه‌ی اسلام خالص و کامل در جهان، هر چند آرمان‌گرایانه به نظر می‌رسد، واقع‌گرایانه است؛ زیرا اقامه‌ی اسلام خالص و کامل در جهان، آرمان همه‌ی پیامبران بوده است و آنان حکیم‌تر از آن بوده‌اند که چیزی موهوم و غیر عملی را آرمان خود قرار دهند و آرزویی خام را در سر بپرورانند؛

پرسش از اندیشه‌های منصور هاشمی خراسانی؛ معیار شناخت؛ عقل

لطفا پرسش شماره 2 معیار و موانع شناخت با موضوع «معیار شناخت؛ عقل» ثبت شده توسط «حبیب الرحمن بارکزی» در تاریخ 11 دی 1393 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی را بخوانید.

متن پرسش:

آیا جناب منصور هاشمی خراسانی عقل را بر شرع مقدّم می‌داند و معتقد است که ما باید به جای شرع از عقل تبعیّت کنیم؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

این پرسش شما از این انگاره‌ی نادرست برخاسته است که میان عقل و شرع منافاتی وجود دارد، به نحوی که تبعیّت از یکی به معنای عدم تبعیّت از دیگری است و ناگزیر باید یکی از آن دو را بر دیگری مقدّم دانست، در حالی که به باور جناب منصور، عقل و شرع از یک مبدأ پدید آمده و هر دو خلقت خداوند حکیم است و از این رو، منافاتی میان آن دو نیست؛ چنانکه خداوند خود فرموده است: «مَا تَرَىٰ فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ» (ملک/ 3)؛ یعنی: «در خلقت خداوند منافاتی نمی‌بینی» و با این وصف، تبعیّت از عقل به معنای عدم تبعیّت از شرع و مقدّم دانستنش بر آن نیست، بلکه بالعکس به معنای تبعیّت از شرع نیز هست؛ چراکه شرع به اقتضای وحدت مبدأ و سازگاری کاملی که با عقل دارد، به تبعیّت از عقل فرمان داده و به سوی آن فراخوانده است؛ 

پرسش از اندیشه‌های منصور هاشمی خراسانی؛ تبعات ظاهر نبودن مهدی برای مردم

لطفا پرسش شماره 1 شناخت اسلام با موضوع «تبعات ظاهر نبودن مهدی برای مردم» ثبت شده توسط «حمید» در تاریخ 14 دی 1393 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ دعوت کننده به سوی اسلام اصیل و حقیقی را بخوانید.

متن پرسش:

این بزرگوار معتقد است که مردم در ظاهر نبودن مهدی مقصّرند و من هم این را قبول دارم، ولی سؤالم این است که حالا در شرایط فعلی که مهدی ظاهر نیست، به هر حال مردم چگونه می‌توانند یقین به احکام اسلام پیدا کنند؟!

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

در شرایط فعلی که مهدی ظاهر نیست، مردم نمی‌توانند یقین به احکام اسلام پیدا کنند جز در حدّ ضروریّات و این اثر وضعی و طبیعی ظاهر نبودن اوست که از تقصیر آنان نشأت گرفته و عقوبتی برای آنان از جانب خداوند به سبب این تقصیر است؛ چنانکه فرموده است: «ذَٰلِکَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیکُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ» (آل عمران/ 182)؛ «آن به سبب چیزی است که دست‌هاتان پیش فرستاده و خداوند به بندگان ستمکار نیست». این در حالی است که ظنّ به احکام اسلام برای آنان کفایت نمی‌کند؛ چنانکه خداوند فرموده است: «إِنَّ الظَّنَّ لَا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئًا» (یونس/ 36)؛ «بی‌گمان ظن چیزی را از حق کفایت نمی‌کند» و این به معنای بی‌چارگی آنان در غیبت مهدی است که باورش برای آنان سخت است، ولی واقعیّت دارد و حضرت منصور از آن خبر می‌دهد.

پرسش از اندیشه‌های منصور هاشمی خراسانی؛ تبعات ظاهر نبودن مهدی برای مردم

لطفا پرسش شماره 11 شناخت اسلام با موضوع «تبعات ظاهر نبودن مهدی برای مردم» ثبت شده توسط «سیّد محمود طباطبایی» در تاریخ 16 فروردین 1394 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

عقیده‌ی جناب منصور هاشمی خراسانی برای این جانب قابل تصدیق است. مطابق با عقیده‌ی ایشان آن طور که بنده از کتاب ارزشمندشان برداشت کردم، اولاً ظنّ به احکام شرع برای مردم کافی نیست و یقین برای آن‌ها لازم است و ثانیاً تنها طریق دست یافتن آن‌ها به یقین، رجوع به خلیفه‌ی خداوند در زمین است و ثالثاً رجوع به خلیفه‌ی خداوند در زمین برای آن‌ها ممکن است و عدم امکان آن ذاتی نیست و در صورت اراده و اقدام آن‌ها تحقّق پیدا می‌کند. اما سؤالی که برای بنده باقی مانده این است که الآن من به عنوان کسی که دعوت جناب منصور را پذیرفته و مصمّم به زمینه‌سازی برای ظهور مهدی است، چگونه می‌توانم تکالیف شرعی خودم مانند نماز و روزه و حجّ و زکات را انجام بدهم؟ با توجه به اینکه تقلید و اجتهاد مصطلح، هر دو من را به ظن می‌رسانند و ظنّ بنا بر فرمایش متین این بزرگوار حجّت نیست و اراده و اقدام من به تنهایی نیز برای دسترسی به مهدی کفایت نمی‌کند تا بتوانم با رجوع به آن حضرت یقین به تکالیف شرعی خودم پیدا بکنم و ممکن است تا زمانی که عدّه‌ای کافی از مردم با من در این زمینه همراه می‌شوند و به جناب منصور می‌پیوندند تا زمینه برای ظهور مهدی فراهم شود مدّت زیادی طول بکشد و من قاعدتاً نمی‌توانم در این مدّت، تکالیف شرعی خودم را ترک کنم. البته جناب منصور به درستی فرموده‌اند که بار گناه این عدم یقین بر گردن خود من است و من هستم که به نوبه‌ی خودم در این عدم دسترسی به مهدی نقش داشته‌ام و تبعاً خودم را از یقین به احکام شرع محروم کرده‌ام، ولی با این حال من که الآن به اصطلاح توبه کرده‌ام و دعوت این بزرگوار را پذیرفته‌ام و در صدد زمینه‌سازی برای ظهور مهدی برآمده‌ام، باز هم نمی‌توانم یقین به احکام شرع پیدا کنم؛ چراکه سایر مردم با من همراهی نمی‌کنند.

پرسش درباره کتاب بازگشت به اسلام؛ موانع شناخت؛ تقلید

لطفا پرسش شماره یک معیار و موانع شناخت؛ با موضوع «موانع شناخت؛ تقلید» ثبت شده توسط «ناشناس» در تاریخ 5 دی 1393 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار جناب منصور هاشمی خراسانی را مطالعه بفرمایید.

متن پرسش:

لطفا در خصوص تقلید و جایگاه آن در اسلام ارشاد بفرمایید.

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

قاعده‌ی بسیار مهمی که هر مسلمانی باید بداند و به آن توجّه داشته باشد، عدم حجیّت ظن در اسلام است. خداوند متعال در آیات مختلفی از قرآن تأکید فرموده است: «إِنَّ الظَّنَّ لَا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئًا» (یونس/36) یعنی «ظن چیزی را از حق کفایت نمی‌کند» و کسانی را به خاطر پیروی از ظن نکوهش کرده و فرموده است: «إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ» (یونس/66) یعنی «جز از ظن پیروی نمی‌کنند و جز تخمین نمی‌زنند»! این به آن معناست که عقیده و عمل مسلمان باید همواره مبتنی بر یقین باشد و عقیده و عملی که مبتنی بر ظن است صحیح و مورد قبول خداوند نیست.