10.احکام: احکام حجاب، نکاح و روابط جنسی

لطفا پرسش شماره 229 احکام با موضوع « احکام حجاب، نکاح و روابط جنسی» ثبت شده توسط «رضا راضی» در تاریخ 13 شهریور 1395 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

حکم ازدواج با دوجنسه‌ها چیست؟ روش تشخیص [جنسیّت آن‌ها] چطور است؟ تکلیف آن‌ها در جامعه چه می‌شود؟ عمل تغییر جنسیت جایز است؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

به انسانی که هر دو آلت تناسلی مردانه و زنانه را دارد، در اصطلاح «خنثی» می‌گویند و او بر دو گونه است: انسانی که یکی از دو آلت تناسلی در او نمود و کارکرد بیشتری دارد، مانند اینکه بول از آن بیشتر یا پیشتر خارج می‌شود و به او در اصطلاح «خنثای غیر مشکل» می‌گویند و انسانی که یکی از دو آلت تناسلی در او نمود و کارکرد بیشتری ندارد، مانند اینکه بول از آن بیشتر یا پیشتر خارج نمی‌شود و به او در اصطلاح «خنثای مشکل» می‌گویند.

«خنثای غیر مشکل» بنا بر نمود و کارکرد یکی از دو آلت تناسلی‌اش به یکی از دو جنس ملحق می‌شود و تبعاً می‌تواند با جنس دیگر ازدواج کند، ولی «خنثای مشکل» در صورتی که سایر خصوصیّات یکی از دو جنس مانند حیض و پستان زنان یا احتلام و ریش مردان را داشته باشد، بنا بر آن و در غیر این صورت، بنا بر قرعه به یکی از دو جنس ملحق می‌شود؛ زیرا قرعه در اسلام برای ترجیح چیزی است که مرجّحی ندارد و می‌تواند کاشف از حکم واقعی باشد؛ چنانکه خداوند درباره‌ی یونس علیه السّلام فرموده است: «فَسَاهَمَ فَکَانَ مِنَ الْمُدْحَضِینَ» (صافّات/ 141)؛ «پس قرعه انداخت و از بازندگان شد» و درباره‌ی زکریّا علیه السّلام فرموده است: «وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَیُّهُمْ یَکْفُلُ مَرْیَمَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یَخْتَصِمُونَ» (آل عمران/ 44)؛ «و تو نزد آنان نبودی هنگامی که قلم‌های خود را (برای قرعه‌کشی) می‌انداختند تا کدامشان مریم را کفالت کند و تو نزد آنان نبودی هنگامی که نزاع می‌کردند»؛ همچنانکه در روایات متواتر بر اعتبار آن در این قبیل امور تأکید شده و به عنوان نمونه آمده است: «کُلُّ مَجْهُولٍ فَفِیهِ ٱلْقُرْعَةُ»؛ «هر مجهولی در آن قرعه است» و آمده است: «ٱلقُرْعَةُ لِکُلِّ أَمْرٍ مُشْتَبَهٍ»؛ «قرعه برای هر امر مشتبهی است» و این مبتنی بر آن است که «خنثی» در اسلام به عنوان جنس سوم به رسمیّت شناخته نشده، بل در واقع یکی از دو جنس است که با جنس دیگر مشتبه شده است؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُ ٱلْمَنْصُورَ عَنِ ٱلْخُنْثیٰ، فَقالَ: إِنَّ ٱللّهَ تَعالیٰ یَقُولُ: <لِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ ۚ یَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ إِنَاثًا وَیَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ الذُّکُورَ ۝ أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَإِنَاثًا ۖ وَیَجْعَلُ مَنْ یَشَاءُ عَقِیمًا ۚ إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ>! أَتَریٰ فِی هٰذا خُنْثیٰ؟! قُلْتُ: لا! قالَ: فَذٰلِکَ خَلْقٌ غَیَّرَهُ ٱلشَّیْطانُ فَأَلْحِقُوهُ بِأَحَدِ ٱلْجِنْسَیْنِ مَا ٱسْتَطَعْتُمْ فَإِنْ أَشْکَلَ عَلَیْکُمْ فَساهِمُوا»؛ «از جناب منصور درباره‌ی خنثی پرسیدم، پس فرمود: خداوند بلندمرتبه می‌فرماید: <حکومت آسمان‌ها و زمین برای خداوند است، هر چه می‌خواهد می‌آفریند، به هر کس می‌خواهد دختر می‌بخشد و به هر کس می‌خواهد پسر می‌بخشد، یا پسر و دختر هر دو را برایشان جمع می‌کند و هر کس را می‌خواهد نازا می‌سازد، هرآینه او دانایی تواناست> (شوری/ 49 و 50)! آیا در این (سخن خداوند) خنثی می‌بینی؟ گفتم: نه! فرمود: پس آن خلقتی است که شیطان تغییرش داده است، پس آن را تا جایی که می‌توانید به یکی از دو جنس ملحق کنید، پس اگر بر شما مشکل شد قرعه بیندازید»!

این به معنای آن است که «خنثای مشکل» در حیرت رها نمی‌شود، بلکه -هر چند بنا بر قرعه- به مردان یا زنان ملحق می‌شود و سپس بدون تفاوتی با آنان در حقوق و تکالیف شرعی، مشمول همه‌ی احکام آنان در ابوابی مانند طهارت، نماز، حج، جهاد، نکاح، ارث، حدود، قصاص و دیات است و تبعاً عضو دیگر او به منزله‌ی گوشتی زائد محسوب می‌شود؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُ ٱلْمَنْصُورَ عَنِ ٱلْخُنْثَی ٱلْمُشْکِلِ أُقْرِعَ لَهُ فَأُلْحِقَ بِٱلنِّساءِ، قالَ: إِنَّ ٱللّهَ قَدْ حَکَمَ فِیهِ فَلَهُ ما لَهُنَّ وَ عَلَیْهِ ما عَلَیْهِنِّ! قُلْتُ: کَیْفَ؟! وَ قَدْ یَکُونُ لَهُ قَضِیبٌ مِثْلُ قَضِیبِ ٱلْحِمارِ! فَضَحِکَ مِنْ قَوْلی وَ قالَ: ما هُوَ إِلّا بِضْعَةٌ زائِدَةٌ»؛ «از جناب منصور درباره‌ی خنثای مشکل پرسیدم که برای او قرعه انداخته پس به زنان ملحق شده است، فرمود: هرآینه خداوند درباره‌ی او حکم کرده، پس برای او هر چیزی است که برای زنان است و بر عهده‌ی او هر چیزی است که بر عهده‌ی آنان است! گفتم: چگونه؟! در حالی که برای او نره‌ای مانند نره‌ی خر است! پس از سخن من خنده‌اش گرفت و فرمود: آن جز پاره گوشتی اضافی نیست»!

آری، روایاتی رسیده که سهم «خنثای مشکل» از ارث را نیمی از سهم مرد و نیمی از سهم زن دانسته است، ولی این روایات قابل التزام نیست؛ زیرا از یک سو در تعارض با روایاتی است که مبنای تعیین سهم چنین کسی را قرعه دانسته و از سوی دیگر در تعارض با کتاب خداوند است؛ با توجّه به اینکه در کتاب خداوند جز برای مرد و زن سهمی از ارث تعیین نشده است و با این وصف، کسی جز به عنوان مرد یا زن سهمی از ارث نمی‌برد؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُ ٱلْمَنْصُورَ عَنْ میراثِ ٱلْخُنْثیٰ، فَقالَ: کانَ عَلِیٌّ عَلَیْهِ ٱلسَّلامُ یُوَرِّثُهُ مِنْ مَوْضِعِ مَبالِهِ! قُلْتُ: فَإِنْ جاءَ بَوْلُهُ مِنَ ٱلْمَوْضِعَیْنِ؟ قالَ: یُوَرَّثُ مِنْ أَیِّهِما سَبَقَ! قُلْتُ: وَ إِنْ لَمْ یَسْبَقْ مِنْ أَحَدِهِما؟ قالَ: فَمِنْ أَیِّهِما ٱسْتَدَرَّ! قُلْتُ: فَإِنِ ٱسْتَدَرَّ مِنْهُما جَمِیعاً؟ قالَ: یُنْظَرُ إِلَیْهِ فَإِنْ حاضَ فَهُوَ ٱمْرَأَةٌ وَ إِنِ ٱحْتَلَمَ فَهُوَ رَجُلٌ! قُلْتُ: إِنَّهُ لا حَیْضَ لَهُ وَ لَا ٱحْتِلامَ أَوْ یُکُونانِ لَهُ جَمِیعاً! قالَ: إِذا کانَ ذٰلِکَ فَیُقْرِعُ لَهُ خَلِیفَةُ ٱللّهِ فِی ٱلْأَرْضِ أَوْ عَبْدٌ صالِحٌ مِنْ مَوالِیهِ فَیَکْتُبُ عَلیٰ سَهْمٍ <عَبْدَ ٱللّهِ> وَ عَلیٰ سَهْمٍ <أَمَةَ ٱللّهِ> ثُمَّ یَذْکُرُ ٱللّهَ کَثِیراً وَ یُصَلِّی عَلیٰ نَبِیِّهِ وَ مَعَهُ طائِفَةٌ مِنَ ٱلْمُؤْمِنینَ ثُمَّ یَقُولُ: <ٱللّهُمَّ أَنْتَ لا إِلهَ إِلّا أَنْتَ عالِمُ ٱلْغَیْبِ وَ ٱلشَّهادَةِ أَنْتَ تَحْکُمُ بَیْنَ عبادِکَ فِیما کانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ، فَبَیِّنْ لَنا أَمْرَ مَخْلُوقِکَ هٰذا کَیْفَ یُوَرَّثُ ما فَرَضْتَ لَهُ فِی کِتابِکَ؟>، ثُمَّ یُجِیلُ ٱلسِّهامَ فَیُوَرِّثُهُ عَلىٰ ما خَرَجَ! قُلْتُ: جُعِلْتُ فِداکَ إِنِّی سَأَلْتُ ٱلْفُقَهاءَ عَنْ ذلک فَخالَفُوکَ وَ قالُوا: لَهُ نِصْفُ میراثِ ٱلرَّجُلِ وَ نِصْفُ میراثِ ٱلْمَرْأَةِ! قالَ: لَیْسَ فِی کِتابِ ٱللّهِ نِصْفُ میراثِ ٱلرَّجُلِ وَ نِصْفُ میراثِ ٱلْمَرْأَةِ وَ لٰکِنْ فِیهِ <لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ ۚ>! فَلَوْ أَنَّ هٰؤُلاءِ ٱتَّبَعُونِی لَحَمَلْتُهُمْ عَلیٰ کِتابِ ٱللّهِ وَ فِیهِ تِبْیانٌ لِکُلِّ شَیْءٍ وَ لٰکنَّهُمْ عَصَوْنِی وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ کُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ! ثُمَّ قالَ: کُلُّ حَدِیثٍ لا یُوافِقُ کِتابَ ٱللّهِ فَهُوَ باطِلٌ»؛ «از جناب منصور درباره‌ی میراث خنثی پرسیدم، پس فرمود: علی علیه السّلام او را از جای بولش میراث می‌داد! گفتم: پس اگر بولش از هر دو جا بیاید؟ فرمود: از هر یک از آن دو که پیشی می‌گیرد! گفتم: و اگر از هیچ یک پیشی نگیرد؟ فرمود: از هر یک از آن دو که (با شدّت بیشتری) روان می‌شود! گفتم: و اگر از هر دو (با شدّت یکسانی) روان شود؟ فرمود: به او نظر می‌شود، پس اگر حائض شد زن است و اگر محتلم شد مرد است! گفتم: او نه حیض دارد و نه احتلام یا هر دو را با هم دارد! فرمود: اگر چنین است پس خلیفه‌ی خداوند در زمین یا بنده‌ی صالحی از یارانش برای او قرعه می‌اندازد، (به این ترتیب که) بر یک گزینه می‌نویسد <بنده‌ی خدا> و بر گزینه‌ی دیگر می‌نویسد: <کنیز خدا>، سپس خدا را بسیار یاد می‌کند و بر پیامبرش درود می‌فرستد، در حالی که شماری از مؤمنان با او هستند، سپس می‌گوید: <خداوندا! هیچ خدایی جز تو نیست، تو عالم به پنهان و آشکار هستی! تو میان بندگانت درباره‌ی چیزی که در آن اختلاف می‌کنند حکم می‌فرمایی، پس برای ما کار این آفریده‌ات را روشن کن که چگونه چیزی که در کتابت برای او تعیین کرده‌ای را میراث می‌برد؟> سپس گزینه‌ها را می‌آمیزد، پس او را بنا بر گزینه‌ای که بیرون می‌آید میراث می‌دهد! گفتم: فدایت شوم، من از فقها در این باره سؤال کردم، پس آن‌ها با تو مخالفت کردند و گفتند: برای او نیمی از سهم مرد و نیمی از سهم زن است! فرمود: در کتاب خداوند نیمی از سهم مرد و نیمی از سهم زن وجود ندارد، ولی در آن است: <برای مرد مانند سهم دو زن است> (نساء/ 11)! پس اگر آن‌ها از من پیروی می‌کردند هرآینه آن‌ها را به کتاب خداوند وا می‌داشتم و در آن بیانی برای هر چیزی است، ولی آن‌ها از من روی گرفتند و از امر هر جبّار سرکشی پیروی کردند! سپس فرمود: هر حدیثی که با کتاب خداوند سازگاری ندارد باطل است»!

امّا برداشتن عضو دیگر پس از تعیین جنسیّت بنا بر أماره یا قرعه، هرگاه بدون خطر جانی ممکن باشد، اشکالی ندارد؛ چراکه آن پس از تعیین جنسیّت، «بِضْعَةٌ زائِدَةٌ»؛ «پاره گوشتی اضافی» محسوب می‌شود و تبعاً برداشتنش تغییر خلقت خداوند محسوب نمی‌شود، بلکه بنا بر گفتار حضرت منصور هاشمی خراسانی أرواحنا فداه، «فَذٰلِکَ خَلْقٌ غَیَّرَهُ ٱلشَّیْطانُ»؛ «آن خلقتی است که شیطان تغییرش داده است» و با این وصف، برداشتن آن نه تنها تغییر خلقت خداوند نیست، بلکه بازگرداندن خلقت خداوند به حالت اصلی و طبیعی است. آری، برداشتن یکی از دو عضو پیش از تعیین جنسیّت بنا بر أماره یا قرعه، جایز نیست؛ چراکه هر یک از دو عضو پیش از تعیین جنسیّت، می‌تواند عضو واقعی باشد و برداشتن عضو واقعی، «مُثله» محسوب می‌شود و جایز نیست؛ همچنانکه تغییر جنسیّت برای کسی که جنسیّت او معیّن است، تغییر خلقت خداوند محسوب می‌شود و کاری شیطانی است.

دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی؛ بخش پاسخگویی به پرسش‌ها

تعلیق شماره:

1

نویسنده‌ی تعلیق:

فارسان

تاریخ تعلیق:

1395/6/17

سؤالی که مطرح شده بیشتر در مورد بعد جسمانی این افراد و مشکل بعد جسمانی آن‌ها می‌باشد. در مورد کسانی که بعد جسمانی آن‌ها مشخص است، اما از نظر روحی خود را متعلّق به جنس دیگر می‌دانند چه وضعی حاکم است؟ مثلاً فردی از نظر جسمی سالم و مرد است، اما از نظر روحی و روانی دوست دارد زن باشد و حالات و رفتار و اطوار زنانه را می‌پسندد و از او سر می‌زند.

پاسخ به تعلیق:

1

تاریخ پاسخ به تعلیق:

1395/6/22

ملاک جنسیّت در اسلام آلت تناسلی است و با این وصف، کسی که آلت تناسلی مرد را دارد، شرعاً مرد محسوب می‌شود، اگرچه به دلیل برخی بیماری‌های روانی یا هورمونی، احساسات زنانه داشته باشد یا دوست بدارد که زن باشد. این به معنای آن است که تغییر جنسیّت چنین کسی با لحاظ احساسات و علاقه‌ی او وجهی ندارد، بل واجب تغییر احساسات و علاقه‌ی اوست که چه بسا از طریق پزشکی یا روان‌پزشکی ممکن است.

آری، داشتن احساسات زنانه و علاقه به زن بودن، می‌تواند از توانایی روحی چنین کسی برای انجام برخی کارهای مردانه مانند جهاد و اداره‌ی خانواده بکاهد، ولی این نیز دلیلی برای جواز تغییر جنسیّت او نمی‌شود؛ چراکه از سویی بسیاری از مردان به دلیل ترسو بودن یا ضعف جسمی یا سفاهت، قادر به جهاد و اداره‌ی خانواده نیستند و با این حال، شرعاً مرد محسوب می‌شوند و تغییر جنسیّت برای آنان جایز نیست و از سوی دیگر بسیاری از زنان توانایی جهاد را کسب می‌کنند و از عهده‌ی اداره‌ی خانواده در غیاب سرپرست بر می‌آیند و با این وصف، داشتن احساسات زنانه یا علاقه به زن بودن، لزوماً به معنای ناتوانی از جهاد و اداره‌ی خانواده نیست.

حاصل آنکه این قبیل افراد باید برای احساسات و علاقه‌ی خود تدبیری بیندیشند، نه اینکه آلت تناسلی خود را قطع کنند؛ چراکه قطع کردن آلت تناسلی، «مثله» محسوب می‌شود و تغییر جنسیّت، تغییر خلقت خداست و هیچ یک در اسلام جواز ندارد.