7.احکام: احکام حجاب، نکاح و روابط جنسی

لطفا پرسش شماره 185 احکام با موضوع «احکام حجاب، نکاح و روابط جنسی» ثبت شده توسط «رضا راضی» در تاریخ 11 اردیبهشت 1395 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

حدّ حجاب را از منظر علامه برای مرد و برای زن از قرآن و احیاناً از اخبار متواتر بیان فرمایید.

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

حجاب واجب به معنای پوشاندن قسمتی از بدن است که نظر کردن به آن برای دیگران جایز نیست و آن برای مرد دو فرج است که عورت او شمرده می‌شود؛ چنانکه خداوند فرموده است: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِکَ أَزْکَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ» (نور/ 30)؛ «به مردان مؤمن بگو که دیدگان خود را فرو پوشند و فرج‌های خود را پاس دارند، این برایشان پاکیزه‌تر است، هرآینه خداوند به کاری که می‌کنند آگاه است»؛ با توجّه به اینکه ظاهر آن وجوب فرو پوشیدن دیدگان خود از نظر به فرج‌های دیگران و پاس داشتن فرج‌های خود از نظر آنان است و برای زن نیز دو فرج است که عورت او شمرده می‌شود؛ چنانکه خداوند فرموده است: «وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ» (نور/ 31)؛ «و به زنان مؤمن بگو که دیدگان خود را فرو پوشند و فرج‌های خود را پاس دارند»؛ با توجّه به اینکه ظاهر آن وجوب فرو پوشیدن دیدگان خود از نظر به فرج‌های دیگران و پاس داشتن فرج‌های خود از نظر آنان است و مؤیّد این، سخن خداوند درباره‌ی آدم و حوا علیهما السّلام است که فرموده است: «فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا یَخْصِفَانِ عَلَیْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ ۖ» (أعراف/ 22)؛ «پس چون از درخت چشیدند، عورت‌شان برایشان نمایان شد و شروع کردند به نهادن برگ‌های بهشت بر روی آن دو»؛ جز اینکه برای زن حجاب بیشتری واجب است و آن پوشاندن سر، گردن، سینه و سایر زیبایی‌های بدن به استثنای روی و دو کف دست است که عادتاً در معاشرت‌ها آشکار می‌شود؛ چنانکه خداوند فرموده است: «وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُیُوبِهِنَّ ۖ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (نور/ 31)؛ «و زیبایی‌های خود جز چیزهایی از آن‌ها که آشکار می‌شود را نمایان نکنند و باید روسری‌هاشان را بر روی گریبان‌هاشان بیندازند و آرایش خود را نمایان نکنند مگر برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان (هم‌دین)شان یا بردگانشان یا بستگانی از مردان که گرایش (جنسی) ندارند یا کودکانی که از عورت‌های زنان آگاهی نیافته‌اند و پاهای خود را به گونه‌ای نزنند که زیورهای پنهانشان معلوم شود و همگی به سوی خداوند بازگردید ای مؤمنان باشد که رستگار شوید» و فرموده است: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ۚ ذَٰلِکَ أَدْنَىٰ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ ۗ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا» (أحزاب/ 59)؛ «ای پیامبر! به همسرانت و دخترانت و زنان مؤمنان بگو که چادرهاشان را بر خود فرو کشند، آن نزدیک‌تر است به اینکه شناخته شوند و آزار نشوند و خداوند آمرزنده‌ای مهربان است»، مگر زنان سالمندی که امیدی به نکاح ندارند و برای آنان جایز است که بدون خودنمایی با آرایش، چادرها و روسری‌هاشان را کنار گذارند؛ چنانکه خداوند فرموده است: «وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِی لَا یَرْجُونَ نِکَاحًا فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنَاحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِینَةٍ ۖ وَأَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ ۗ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» (نور/ 60)؛ «و بر زنان ازکارافتاده‌ای که امیدی به نکاح ندارند گناهی نیست که جامه‌هاشان را بدون خودنمایی با آرایش کنار بگذارند و اگر پوشیدگی جویند برایشان بهتر است و خداوند شنوایی داناست».

دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی؛ بخش پاسخگویی به پرسش‌ها

تعلیق شماره:

1

نویسنده‌ی تعلیق:

رضا راضی

تاریخ تعلیق:

1395/5/23

حدّ حجاب و پوشش مرد را بفرمایید.

پاسخ به تعلیق:

1

تاریخ پاسخ به تعلیق:

1395/5/28

حدّ اقلّ حجاب برای مرد همان است که در بالا توضیح داده شده، ولی با توجّه به روایات متواتر و مشهور پوشاندن بدن از ناف تا زانو برای مرد مستحبّ مؤکّد است، بلکه اکتفا به حدّ اقلّ حجاب برای او جز در موارد ضرورت وجهی ندارد؛ همچنانکه پوشاندن عورت با جامه‌های چسپانی که حجم آن را آشکار می‌کنند، کافی نیست. به علاوه، نپوشاندن مقداری از بدن که پوشاندن آن در عرف بایسته محسوب می‌شود، بر خلاف مروّت است و اگر موجب شهرت و انگشت‌نمایی می‌شود، جایز نیست.