6.اخلاق: اخلاق فردی

لطفا پرسش شماره 182 اخلاق با موضوع «خلاق فردی» ثبت شده توسط «علی راضی» در تاریخ 31 فروردین 1395 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

آیا ایشان شب‌زنده‌داری در شب پانزدهم ماه شعبان و دعا و تضرّع برای ظهور حضرت مهدی و خواندن دعای ندبه را توصیه می‌کنند؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی شب‌زنده‌داری در همه‌ی شب‌ها را توصیه می‌کند؛ چراکه خداوند آن را در همه‌ی شب‌ها توصیه کرده و در ستایش مؤمنان فرموده است: «کَانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ مَا یَهْجَعُونَ ۝ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» (ذاریات/ 17 و 18)؛ «اندکی از شب را می‌خسبیدند و در سحرگاهان آمرزش می‌طلبیدند» و شب پانزدهم ماه شعبان نیز یکی از شب‌هاست که روایات فراوانی در منابع شیعه و اهل سنّت درباره‌ی فضیلت شب‌زنده‌داری در آن رسیده است و با این وصف، امید می‌رود که شب‌زنده‌داری در آن فضیلت بیشتری داشته باشد؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُ ٱلْمَنْصُورَ عَنْ لَیْلَةِ ٱلنِّصْفِ مِنْ شَعْبانَ، فَقالَ: لَیْلَةٌ مُبارَکَةٌ یَغْفِرُ ٱللّهُ فِیها لِکُلِّ مَن یَسْتَغْفِرُهُ إِلّا مَنْ کانَ مُشْرِکاً أَوْ عامِلَ سُلْطانٍ»؛ «از جناب منصور درباره‌ی شب نیمه‌ی شعبان پرسیدم، پس فرمود: شب مبارکی است که خداوند در آن هر کس که از او آمرزش می‌طلبد را می‌آمرزد مگر کسی که مشرک است یا برای حکومت کار می‌کند»!

اما دعای معروف به «ندبه» که خواندن آن در میان اهل تشیّع مرسوم است، از پیامبر یا اهل بیت یا صحابه‌ی او روایت نشده، بل به صورت مرسل از کتاب مردی مجهول به نام محمّد بن حسین بن سفیان بزوفری روایت شده است و با این وصف، خواندن آن به عنوان دعایی مأثور توصیه نمی‌شود، هر چند بسیاری از فقرات آن در معنا اشکالی ندارد. به هر حال، برای مؤمنان شایسته است که به خواندن ادعیه‌ی موجود در کتب متداول بسنده نکنند و از حقیقت دعا غافل نشوند؛ زیرا حقیقت دعا خواندن ادعیه‌ی موجود در کتب متداول نیست، بل خواندن خداوند با زبان خود و از روی نیاز و تضرّع است و ادعیه‌ی موجود در کتب متداول هرگاه صحیح باشند، الگوهای خوبی برای این کار هستند.