3.مقدّمات: یقین و ظن؛ حجّیّت روایات متواتر و عدم حجّیّت روایات واحد

لطفا پرسش شماره 164 مقدّمات با موضوع «یقین و ظن؛ حجّیّت روایات متواتر و عدم حجّیّت روایات واحد» ثبت شده توسط «رضا راضی» در تاریخ17 اسفند 1394 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

در نهج الفصاحه آمده که نبی مکرم فرمود به روزگار دشنام ندهید که روزگار همان خداست: «لا تسبّوا الدّهر فإنّ الله هو الدّهر». پس چطور امام حسین در شب عاشورا فرمود: «یا دهر افّ لک من خلیل/ کم لک بالاشراق و الأصیل»؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

روایت ابو هریره از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم و روایت رسیده از امام حسین هر دو روایاتی واحد هستند و با این وصف، نه ثابت است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرموده باشد: «روزگار همان خداست» و نه ثابت است که امام حسین فرموده باشد: «ای روزگار! اف بر تو»! با این حال، عبارت «روزگار همان خداست» اگر از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم صادر شده باشد، عبارتی مجازی است؛ به این معنا که روزگار به کسی سود و زیان نمی‌رساند، بل این خداوند است که منشأ سود و زیان است؛ چنانکه فرموده است: «وَقَالُوا مَا هِیَ إِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیَا نَمُوتُ وَنَحْیَا وَمَا یُهْلِکُنَا إِلَّا الدَّهْرُ ۚ وَمَا لَهُمْ بِذَٰلِکَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ» (جاثیه/ 24)؛ «و گفتند آن جز زندگی ما در دنیا نیست که می‌میریم و زندگی می‌کنیم و جز روزگار ما را هلاک نمی‌کند، در حالی که آنان را به آن علمی نیست و آنان تنها گمان می‌برند» و این صریح در آن است که روزگار همان خدا نیست و اعتقاد به چنین نقشی برای آن عقیده‌ی کافران است؛ همچنانکه شعر منسوب به امام حسین نیز اگر ثابت باشد، احتمالاً سروده‌ی آن حضرت نیست، بل سروده‌ی برخی شاعران است که آن حضرت به آن تمثّل جسته است تا بدی «اهل روزگار خود» را یادآوری کند.