6. احکام: احکام نماز

لطفا پرسش شماره 124 احکام با موضوع « احکام نماز» ثبت شده توسط «علی راضی» در تاریخ 15 آذر 1394 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

نظر علامه خراسانی در مورد نماز خواندن در هواپیما چیست؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

نماز گزاردن در حال حرکت، تنها برای کسی جایز است که از خطری یا ضرری یا از فوت شدن نماز بیمناک است؛ چنانکه خداوند فرموده است: «فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُکْبَانًا ۖ» (بقره/ 239)؛ «پس اگر بیمناک شدید در حالت پیاده یا سواره (نماز بگزارید)» و در این صورت، هر مقدار از نماز که می‌تواند را روی به قبله و در حالت عادی می‌گزارد و هر مقدار از آن که نمی‌تواند را به هر روی و حالت که می‌تواند می‌گزارد؛ چنانکه خداوند فرموده است: «لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ» (بقره/ 286)؛ «خداوند کسی را جز به مقدار توانش تکلیف نمی‌کند» و فرموده است: «وَمَا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ ۚ» (حج/ 78)؛ «و بر شما در دین هیچ سختی قرار نداد»؛ جز آنکه در هر صورت واجب است تکبیرة الإحرام را روی به قبله گوید؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُهُ عَنِ ٱلصَّلاةِ فِی ٱلطَّیّارَةِ، فَقَالَ: ٱسْتَقْبِلِ ٱلْقِبْلَةَ وَ کَبِّرْ ثُمَّ ٱسْتَقْبِلْ حَیْثُ تَسْتَقْبِلُ ٱلطَّیّارَةُ وَ لا تُصَلِّ فِیها مَکْتُوبَةً إِلّا وَ أَنْتَ خائِفٌ! قُلْتُ: أُصَلِّی فِیها جالِساً؟ قالَ: تُصَلِّی قائِماً أَبَداً، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَقاعِداً، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَعَلیٰ جَنْبِکَ، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَبِٱلْإِیماءِ، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَبِٱلنِّیَّةِ وَ هٰذا کَقَولِ ٱلْحَدّادِ لِفَتاهُ: مُتْ وَ أَنْتَ نافِخٌ»؛ «از آن جناب درباره‌ی نماز گزاردن در هواپیما پرسیدم، پس فرمود: روی به قبله کن و تکبیر بگوی، سپس روی به هر سوی کن که هواپیما روی می‌کند و در آن نماز فریضه‌ای را نگزار مگر در حالی که بیمناک هستی! گفتم: در آن نشسته نماز می‌گزارم؟ فرمود: همیشه ایستاده نماز می‌گزاری، پس اگر نتوانستی نشسته، پس اگر نتوانستی بر پهلویت، پس اگر نتوانستی با اشاره، پس اگر نتوانستی با نیّت و این مانند سخن آهنگر (در مَثَل مشهور) است که به شاگردش گفت: بمیر و بدم»!