2.اخلاق:اخلاق اجتماعی

لطفا پرسش شماره 86 اخلاق با موضوع «اخلاق اجتماعی» ثبت شده توسط «علی راضی» در تاریخ 10 آبان 1394 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

بوسیدن دست حاکمان یا علما یا پدر و مادر چه حکمی دارد؟‌ بوسیدن دست رسول خدا (ص) و ائمه اهل بیت (ع) به ویژه حضرت مهدی (عج) چه حکمی دارد؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

بوسیدن دست هیچ کس سنّت نیست، ولی بوسیدن دست رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم و دست خلیفه‌ی او برای تبرّک، جایز است؛ چنانکه برخی یارانمان ما را خبر دادند، گفتند: «أَرادَ رَجُلٌ أَن یُقَبِّلَ یَدَ ٱلْمَنْصُورِ فَأَبْعَدَ یَدَهُ وَ قالَ لَهُ: أَ تُریدُ أَنْ تُغِرَّنِی کَما تُغِرُّ هٰؤلاءِ ٱلدَّجاجِلَةَ؟! لا یُقَبِّلُ ٱلرَّجُلُ یَدَ ٱلرَّجُلِ إلّا أَن یَکُونَ إِماماً مُفْتَرَضَ ٱلطّاعَةِ! قالَ ٱلرَّجُلُ: وَاللّهِ ما فَعَلْتُ ذٰلِکَ إلّا لِأَعْلَمَ أَهُوَ مِنَ ٱلدَّجاجِلَةِ أَمْ لا، فَعَلِمْتُ أَنَّهُ لَیْسَ مِنْهُمْ»؛ «مردی خواست که دست منصور را ببوسد، پس آن جناب دست خود را دور کرد و به او فرمود: آیا می‌خواهی من را بفریبی همان گونه که این دجّال‌ها را می‌فریبی؟! کسی دست کسی را نبوسد مگر آنکه امامی مفترض الطّاعه باشد! مرد (پس از آن) گفت: به خدا سوگند این کار را نکردم مگر برای اینکه بدانم آیا او هم از دجّال‌ها است یا نه، پس دانستم که او از آن‌ها نیست»! با این حال، بوسیدن دست پدر و مادر در صورتی که مسلمان باشند، اشکالی ندارد؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت: «سَأَلْتُهُ عَنِ ٱلرَّجُلِ یُقَبِّلُ یَدَ والِدَیْهِ، فَقالَ: لا بَأسَ بِهِ، أَما سَمِعْتَ قَولَهُ تَعالیٰ: «وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ»؟!»؛ «از آن جناب درباره‌ی مردی پرسیدم که دست پدر و مادرش را می‌بوسد، فرمود: اشکالی ندارد، آیا سخن خداوند بلندمرتبه را نشنیده‌ای که می‌فرماید: «و بال فروتنی را از مهربانی برای آن دو فرود آور» (إسراء/ 24)؟!»، ولی بوسیدن دست حاکمان ظالم و عالمانی که پیرو آنان هستند، حرام است؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت: «سَمِعْتُ ٱلْمَنْصُورَ یَقُولُ: مَنْ قَبَّلَ یَدَ ظالِمٍ یُظْهِرُ بِذٰلِکَ وَلایَتَهُ فَکَأَنَّما قَبَّلَ ٱللّاتَ وَ ٱلْعُزّیٰ»؛ «شنیدم منصور می‌فرماید: هر کس دست ظالمی را بوسه زند تا با آن تولّی او را اظهار کند، مانند این است که بر لات و عزّی بوسه زده باشد» و در کتاب «بازگشت به اسلام» (ص81) آمده است که آن جناب از بوسیدن دست عالمی متکبّر ابا کرد.