عقاید: ایمان و کفر؛ شناخت ادیان، مذاهب و فرقه‌ها

لطفا پرسش شماره 18 عقاید: ایمان و کفر با موضوع «شناخت ادیان،مذاهب و فرقه ها» ثبت شده توسط «مرتضی سواری» در تاریخ 1 بهمن 1393 و پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی؛ زمینه‌ساز عملی ظهور مهدی علیه السلام را بخوانید.

متن پرسش:

بنده یک سوال از محضر ایشان داشتم. پیامبر (ص) می‌فرمایند: بعد از من امتم به 73 فرقه تبدیل می‌شود که فقط یکی از آنها درست است. پس ایشان چگونه ادعا می‌کنند همه آنها درست نیستند و فقط یکی درست است‌ آن هم آنی‌ که الان ایشان با آن‌ آمدند و اسمش را اسلام ‌حنیف گذاشته‌اند؟

پاسخ بخش پاسخگویی به پرسش‌های دفتر حفظ و نشر آثار منصور هاشمی خراسانی:

خبر منسوب به پیامبر خداوند صلّی الله علیه و آله و سلّم درباره‌ی پیدایش 73 فرقه پس از او که یکی از آن‌ها «ناجیه» و باقی اهل آتشند، خبری واحد و غیر یقینی است و حضرت منصور هاشمی خراسانی عدم حجّیّت چنین اخباری را در مواضعی از کتاب خود مانند مبحث «رواج حدیث‌گرایی» (ص142)، به تفصیل تبیین فرموده است. فارغ از آنکه بیشتر اسناد این حدیث، در نظر اهل حدیث ضعیف شمرده می‌شود و تتمّه‌ی مشهور آن مبنی بر تعریف فرقه‌ی ناجیه به «جماعت» و تعریف جماعت به چیزی که «پیامبر و اصحاب او» بر آن بوده‌اند، با توجّه به اختلاف شدید اقوال و افعال اصحاب آن حضرت، قابل التزام نیست، بلکه بوی جعل می‌دهد. افزون بر اینکه صدر آن با واقعیّت محسوس و بیرونی سازگاری ندارد؛ چراکه پیدایش 73 فرقه پس از پیامبر خداوند صلّی الله علیه و آله و سلّم در میان مسلمانان ثابت نیست، بلکه چه بسا خلاف آن ثابت باشد؛ با توجّه به اینکه فرقه‌های مسلمان نام برده شده در کتب فرقه‌شناسی، بسیار بیشتر یا کمتر از این تعدادند و حذف برخی و افزودن برخی دیگر برای تطبیق آن‌ها بر این تعداد، بدون تکلّف فراوان ممکن نیست، بلکه نوعاً ترجیح بلا مرجّح است. اما مضمون این حدیث به فرض صحّت آن، منافاتی با گفتمان منصور هاشمی خراسانی ندارد؛ زیرا گفتمان ایشان فرقه‌ی جدیدی نیست، بل گفتمان بازگشت به کتاب خدا و سنّت پیامبر اوست که ائمه‌ی اهل بیت در طول تاریخ اسلام منادی آن بوده‌اند و خواصّ اصحاب آنان بر آن استقامت داشته‌اند و هم‌اکنون مهدی علیه السلام و خواصّ اصحابش بر آن هستند و منصور هاشمی خراسانی آن را ظاهر می‌کند و ابعاد فراموش‌ شده‌ی آن را به یاد می‌آورد، در حالی که بسیاری از مردم به سبب طول فترت و فاصله‌ای که از عصر حضور پیامبر و خلفاء او گرفته‌اند، آن را گفتمانی جدید و بی‌سابقه می‌پندارند؛ همچنانکه بعید نیست در صورت ظهور مهدی علیه السلام نیز گفتمان او را گفتمانی جدید و بی‌سابقه بپندارند، در حالی که گفتمان او نیز چیزی جز گفتمان پدرانش نخواهد بود.